Stare formacje

Korzystając z doskonałej jakości zdjęć Księżyca, wykonanych przez Mateusza, zwracam Waszą uwagę na coś, czego na powierzchni Ziemi nie napotkamy. Otóż na Księżycu sąsiadują ze sobą obiekty o bardzo różnym wieku. Niektóre pamiętają jeszcze epokę powstawania naszego satelity, a inne liczą są znacznie młodsze. I tak ledwie zarysowana kolista struktura nazwana Wallace, widoczna na skraju Morza Deszczów, datowana jest na prawie cztery miliardy lat. Postała prawdopodobnie przez zalanie lawą siedmiokilometrowego krateru uderzeniowego.  Na pewno jest starsza od krateru Kopernik, bowiem częściowo ją pokrywają promieniste formy odeń się rozchodzące. Zaraz obok, niemal na grani Apeninów rysują się wyraźnie ściany krateru Conon, którego wiek ocenia się jako mniejszy niż  miliard lat. Jego eponim to grecki matematyk i astronom, któremu zawdzięczamy między innymi gwiazdozbiór Warkocz Bereniki (Coma Berenice). Zaś Alfred Wallace był wraz z Darwinem współtwórcą teorii ewolucji.

Krater Plato, nazwę swą wywodzący od greckiego twórcy filozofii – są tacy, którzy twierdzą, że cała nowożytna filozofia to tylko przypisy do Platona – także jest prastarym utworem księżycowym, o czym świadczy chociażby jego kaldera wypełniona młodszą, płaską warstwą lawy. Arystoteles, uczeń Platona, otrzymał krater młodszy co najmniej o miliard lat, wykazujący bardzo zróżnicowaną strukturę i posiadający tarasowate zbocza, charakterystyczne dla wielu księżycowych kraterów. Pomiędzy nimi rozciąga się na długości prawie 200 kilometrów wąska Dolina Alpejska (Vallis Alpes) o kształcie ostrza miecza, która jest starą rozpadliną, częściowo wypełnioną lawą. Na jej dnie jest ledwie widoczny młodszy znacznie rów tektoniczny o szerokości tylko sześciuset i głębokości do osiemdziesięciu metrów. Jego dostrzeżenie i sfotografowanie z powierzchni Ziemi stanowi rodzaj wyzwania dla obserwatorów Księżyca.

Dodaj komentarz