Nie święci garnki lepią, albo jak zrozumieć galaktykę!

Trzydziesty trzeci obiekt na liście Charlesa Messiera to galaktyka spiralna, położona na tle gwiazdozbioru Trójkąta (Triangulum). Kto ma dobry wzrok i mieszka poza miastem, może ją dostrzec nawet bez lornetki jako rozmytą plamkę. Zwrócona ku nam „twarzą” prezentuje w obrazie teleskopowym bogactwo struktur, o niektórych z nich będzie dalej mowa. Prezentowane zdjęcie stanowi składankę 26 pojedynczych fotografii, wykonanych w lutym 2012 roku przy pomocy zdalnie sterowanych teleskopów z projektu Microobservatory. Projekt ten jest całkowicie darmowy i każdy nauczyciel wraz z grupą uczniów może wykonać podobną planszę, wystarczy tylko wejść na stronę projektu (nie trzeba się nawet logować), do czego gorąco zachęcam.
Aby dobrze zrozumieć budowę galaktyki, czyli gwiezdnego miasta, musimy zdać sobie sprawę z tego że wszystkie obiekty punktowe, widoczne na zdjęciu, to po prostu gwiazdy, należące do Drogi Mlecznej. Leżą one znacznie bliżej nas, aniżeli opisywana galaktyka. Ta bowiem jest oddalona o 3 miliony lat świetlnych, czyli nieco bardziej aniżeli galaktyka w Andromedzie. Zatem na naszym zdjęciu galaktyki M33 możemy wyróżnić jedynie znacznie większe od gwiazd skupiska materii, takie jak ramiona spiralne i mgławice gazowo – pyłowe. Pod oznaczeniami IC 131, 132, 133, 135, 136, 137, 139, 140 142, 143 oraz NGC 588, 592, 595 i 604 kryją się właśnie jasne mgławice, czyli skupiska gwiazd i materii rozproszonej, stanowiące elementy struktury galaktyki M33. Gwiazda z prawej strony zdjęcia, oznaczona jako TYC 2293-1483-1, należy oczywiście do Galaktyki i jest stosunkowo bliska – światło potrzebuje tylko około tysiąca lat, aby przebyć dystans dzielący ją od Słońca. Z kolei obiekt opisany symbolem PGC 5694 to galaktyka położona daleko za M33, ale dokładny dystans do niej jest póki co nieznany. Tak więc na zdjęciu widzimy trzy plany. Pierwszy tworzą gwiazdy należące do Galaktyki, stosunkowo bliskie nam (odległe o tysiące lat świetlnych), w drugim planie leży galaktyka M33 (kilka milionów lat świetlnych), na obrazie której wyróżniono poniektóre struktury, wreszcie o wiele dalej położone są obiekty tła, takie jak już wspomniana galaktyka PGC 5694 (dalsze niż kilkaset milionów lat świetlnych).

 

Dodaj komentarz