Wakacyjne pogadanki w radiu RMF Classic – 8

7 lipca 2025 – Janusz

Ciekawa data 7 lipca, czyli siódmy siódmy, ale i ciekawe zjawiska na naszym niebie. Przed wschodem Słońca mogliśmy obserwować Wenus w sąsiedztwie gromady otwartej gwiazd Plejady. Są to młode gorące gwiazdy, które powstały niedawno, bo jakieś 100 milionów lat temu z jednego obłoku gazu i pyłu.
Z powodu ich wyglądu często mylone są z Małym Wozem a ich japońska nazwa to Subaru. Nieco niżej znajdziemy kolejną gromadę otwartą gwiazd Hiady. Jest nieco starszą gromadą, bo liczy jakieś 500 milionów lat, w której gwiazdy znaczenie oddaliły się od siebie. Prawdopodobnie nasze Słońce też powstało jako jedna z setek, może tysięcy gwiazd, ale przez 5 miliardów lat, czyli 20 okrążeń dookoła centrum drogi mlecznej, gwiazdy te zdążyły rozproszyć się w galaktyce. Jeśli ktoś z Was ma teleskop to może też spróbować odszukać Urana, który znajduje się w niewielkiej odległości od Plejad. Natomiast wieczorem Księżyc zafunduje nam dwa zjawiska: pierwszym będzie koniunkcja z najjaśniejszą gwiazdą gwiazdozbioru Skorpiona, czyli Antaresem. Antares oznacza Anty Aresa, czyli przeciwnika Marsa. A wszystko przez jego pomarańczowo czerwony kolor. Może to być dla niektórych zaskoczeniem, ale gwiazdy faktycznie różnią się między sobą kolorem a kolor zależy od temperatury powierzchniowej takiej gwiazdy. W astronomii jest odwrotnie niż w łazience, gdzie czerwony to gorąca woda a niebieski to zimna. Czerwone gwiazdy są względnie chłodne, mają temperaturę powierzchni rzędu 3 – 4 tysięcy stopni, podczas gdy niebieskie mogą osiągać temperatury 20 do nawet 50 tysięcy stopni. Dla porównania powierzchnia Słońca, czyli fotosfera rozgrzana jest do prawie 6 tysięcy stopni. Drugim zjawiskiem będzie zakrycie gwiazdy tau Scorpii przez Księżyc. Na ponad 20 minut gwiazda schowa się za tarczą Księżyca. Dzięki takim zjawiskom możliwe jest precyzyjne określenie parametrów orbity Księżyca i kształtu jego powierzchni. Jak już mówimy o gwiazdozbiorze Skorpiona to warto wspomnieć jeszcze o gwiazdozbiorze Strzelca, który widoczny jest nisko nad południowym widnokręgiem na lewo od Skorpiona. Gwiazdozbiór ten jest wyjątkowy, bo na jego tle znajduje się centrum naszej galaktyki Drogi Mlecznej, którą widzimy jako jasny pas przecinający całe niebo. Ponad dwudziestoletnie obserwacje
w podczerwieni ujawniły, że w centrum drogi mlecznej znajduje się supermasywna czarna dziura Sagittarius A* o masie ponad 4 milionów Słońc.

Dodaj komentarz